Wypłata kredytu jest czynnością finalizującą Twoje starania o kredyt. Czy wiesz jednak w jaki sposób bank przekaże Ci pieniądze? Czy na pewno przekaże je Tobie? Ile czasu na uruchomienie kredytu od podpisania umowy ma bank? Czy możesz wybrać sposób wypłaty środków? Ostatecznie – ile będziesz musiał na nie czekać?
Nie ma niestety jednej uniwersalnej odpowiedzi na powyższe pytania. Sposób i termin wypłaty kredytu jest bowiem w dużej mierze determinowany jego rodzajem. Dla przykładu kredyt gotówkowy zazwyczaj wypłacany jest jednorazowo, natomiast kredyt hipoteczny (zwłaszcza kredyt na zakup mieszkania czy domu z rynku pierwotnego) może być wypłacony w transzach, czyli ratach. Przeczytaj poniższy artykuł, a dowiesz się wszystkiego na temat wypłaty kredytu.
Kredytodawca musi powiedzieć, kiedy i jak dostaniesz pieniądze
Z perspektywy konsumenta – kredytobiorcy bardzo istotna wydaje się okoliczność ustalenia z kredytodawcą sposobu i terminu wypłaty środków pieniężnych. Przepisy prawa nie regulują wprost tego, w jaki sposób ani kiedy kredytodawca ma udostępnić kredytobiorcy kapitał. Sposoby przekazania środków wykształciły się natomiast w praktyce bankowej. Teoretycznie więc sposób wypłaty kredytu może być wynikiem negocjacji pomiędzy stronami (czyli dającym i biorącym kredyt), w praktyce jednak zazwyczaj to bank narzuca z góry sposób udostępnienia czy też wypłaty środków pieniężnych, który określony jest w ofercie danego rodzaju kredytu.
Co do zasady zatem sposób i termin wypłaty środków jest dowolny, a postanowienia umowy o kredyt w tym zakresie nie są regulowane przez szczególne przepisy, lecz są efektem swobody kontraktowania.
Pamiętaj jednak, że kredytodawca (lub pośrednik kredytowy) przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki jest zobowiązany podać konsumentowi informacje m.in. na temat terminów i sposobu wypłaty kredytu:
- na trwałym nośniku – którym – zgodnie z definicją zawartą w art. 5 pkt 17 ustawy o kredycie konsumenckim – jest materiał lub urządzenie służące do przechowywania i odczytywania informacji przez czas odpowiedni do celów, jakim informacje te służą oraz pozwalające na odtworzenie tych informacji w niezmienionej postaci. Nośnik ten ma zatem: umożliwić konsumentowi przechowywanie informacji, których jest adresatem, zagwarantować brak zmian zgromadzonych informacji, zapewnić dostępność do nich przez stosowny czas oraz możliwość ich powielania. W praktyce informacje zawarte są w wersji tradycyjnej – papierowej – w formie formularza informacyjnego.
- w czasie umożliwiającym zapoznanie się z tymi informacjami – innymi słowy przekazanie konsumentowi informacji powinno nastąpić w stosownym czasie przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki, a nie dopiero na etapie zawierania umowy.
Co równie istotne, określenie sposobu i terminu wypłaty kredytu obligatoryjnie (obowiązkowo) musi znaleźć się także w umowie – i to zarówno w umowie o kredyt konsumencki, jak i w umowie kredytu hipotecznego.
Nie może zatem wystąpić taka sytuacja, że podpisując umowę kredytową nie będziesz miał wiedzy na temat tego, kiedy i w jaki sposób otrzymasz środki.
Sposoby wypłaty kredytu
Jak już zostało to wcześniej wyjaśnione przepisy prawa pozostawiają stronom pewną swobodę w zakresie ustalenia sposobu wypłaty kwoty kredytu. Zauważyć jednak można, że sposób, w jaki bank (względnie inny kredytodawca) udostępnia środki jest charakterystyczny dla danego rodzaju kredytu. Dlatego też, poniżej omówione zostaną najbardziej powszechne metody przekazywania kredytobiorcy środków w zależności właśnie od rodzaju kredytu.
1. kredyt gotówkowy
Kredyt gotówkowy to forma kredytu, zawieranego najczęściej na potrzeby bieżących wydatków. W zależności od standardów wewnętrznych kredytodawcy oraz potrzeb kredytobiorcy środki pieniężne mogą zostać udostępnione na kilka sposobów:
- gotówką – kwota kredytu jest wydana kredytobiorcy w formie określonej ilości znaków pieniężnych, tj. banknotów i monet. Najczęściej wypłata następuje w siedzibie banku, do której osobiście musi udać się kredytobiorca. W takim przypadku dostaniemy pieniądze „do ręki”, a bardzo często także „od ręki”, tzn. tuż po podpisaniu umowy. Bank może jednak zastrzec – zwłaszcza w przypadku większych kwot – że wypłata nastąpi później, np. w następnym dniu roboczym. Warto wspomnieć także, że coraz więcej instytucji pożyczkowych oferuje usługę „obsługi w domu klienta”, dlatego gotówka może Ci nawet zostać dostarczona do domu.
Ważne! Dodatkowe usługi proponowane przez kredytodawców są zazwyczaj odpłatne. Dlatego zanim zdecydujesz się skorzystać z takiej usługi, upewnij się, że jej koszt został wliczony do całkowitego kosztu kredytu. Jeżeli tak nie jest, to bardzo możliwe, że kredytodawca próbuje wprowadzić Cię w błąd, co do prawdziwej wysokości RRSO. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.
- przelewem na konto – środki pochodzące z kredytu zostaną w formie pieniądza bankowego (bezgotówkowego) przelane na konto bankowe. Natomiast w zależności od tego, w jakim banku prowadzony jest rachunek, na który przelane zostaną środki, może być to przelew:
a) wewnętrzny – czyli w ramach tego samego banku. Jeżeli dotychczas nie byłeś klientem banku, z którym zawarłeś umowę o kredyt, bank może wymagać od Ciebie zawarcia odrębnej umowy o prowadzenie rachunku bankowego, na który to przelane zostaną środki. Jest to stosunkowo szybka forma wypłaty kredytu – może trwać nawet kilka minut.
Pamiętaj! Jeżeli warunkiem udzielenia kredytu jest otwarcie nowego rachunku w banku, koszty prowadzenia tego rachunku stanowią element całkowitego kosztu kredytu.
b) zewnętrzny – kwota kredytu zostaje przelana w formie bezgotówkowej na Twój rachunek rozliczeniowo-oszczędnościowy prowadzony w innym banku. Bank udzielający kredytu może z tego tytułu naliczyć dodatkową opłatę. Pamiętaj także, że przelew taki podlega zasadom systemu rozliczeń bankowych (Elixir), dlatego w zależności od dnia i godziny dokonania przelewu – pieniądze będziesz miał na koncie najwcześniej za kilka godzin.
Przykład: bank udzielający kredytu dokonuje przelewu kwoty kredytu w piątek popołudniu – pieniądze na Twoim koncie pojawią się dopiero w poniedziałek.
Na marginesie warto wspomnieć, że w przypadku kredytów gotówkowych zazwyczaj cała kwota kredytu jest wypłacana naraz (jednorazowa wypłata). Nie można jednak wykluczyć (co jednak raczej nie jest często spotykane w praktyce), że kredytodawca będzie wypłacał kredyt w częściach, czyli w tzw. transzach. Umowa kredytu musi wtedy jednak zawierać dokładny opis sposobu wypłaty kredytu (chodzi m.in. o informacje w jakich częściach będzie wypłacana pożyczona kwota oraz co jaki czas będzie dokonywana wypłata kolejnej transzy).
2. kredyt hipoteczny
Zgodnie z ustawą o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami przez umowę o kredyt hipoteczny rozumie się umowę, w ramach której kredytodawca udziela konsumentowi kredytu lub daje mu przyrzeczenie udzielenia kredytu zabezpieczonego hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną lub przeznaczonego na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego nabycia lub utrzymania:
- prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, a także ich budowy lub przebudowy;
- spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
- prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części;
- udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej.
Innymi słowy, kredyt hipoteczny to ten rodzaj kredytu, który najczęściej przeznaczamy na kupno lub budowę domu czy mieszkania. Charakterystyczne w przypadku tego rodzaju umowy jest dokonanie obowiązkowego zabezpieczenia w formie hipoteki. Ustanowienie hipoteki na finansowanej z kredytu nieruchomości – najprościej rzecz ujmując – pozwala bankowi zaspokoić swoje roszczenia bezpośrednio z tej nieruchomości na wypadek gdyby kredytobiorca niewłaściwie wywiązywał się z zawartej umowy (np. nie regulował rat kredytu zgodnie z harmonogramem).
W zależności natomiast na jaki cel ma być przeznaczony kredyt – kupno nieruchomości z tzw. rynku wtórnego czy pierwotnego – różny będzie sposób wypłaty środków. W praktyce jednak zawsze kwota kredytu udostępniana jest w formie przelewu bankowego, a nie w gotówce.
kredyt hipoteczny na zakup mieszkania z drugiej ręki
Wniosek o udzielenie kredytu należy złożyć po zawarciu umowy przedwstępnej kupna mieszkania. Jeżeli bank zdecyduje się udzielić kredytu, konsument najpierw podpisuje umowę z bankiem, a następnie zawiera umowę kupna mieszkania w formie aktu notarialnego. Notariusz określa w nim do kiedy i na jaki rachunek mają zostać przez bank udzielający kredytu przelane środki. Wypłata kredytu hipotecznego przed aktem notarialnym nie jest możliwa.
Istotne jest także to, że kwota kredytu jest przelewana na podstawie dyspozycji kredytobiorcy bezpośrednio na konto sprzedającego mieszkanie. Kredytobiorca nie otrzymuje w takim wypadku pieniędzy. Stąd, kwota kredytu nie jest wypłacana przed podpisaniem aktu notarialnego.
Może zdarzyć się również tak, że dotychczasowi właściciele mieszkania zechcą część ceny za nie przeznaczyć na spłatę swojego kredytu hipotecznego. W takim przypadku kredytobiorca powinien dostarczyć do banku zaświadczenie uzyskane przez sprzedającego z banku, w którym ten ma kredyt, zawierające informacje nt. kwoty pozostałej do spłaty oraz numeru rachunku, na który takiej spłaty można dokonać. Okoliczność ta musi zostać także uwzględniona w akcie notarialnym. Na jego podstawie bank część środków z kredytu przeleje na konto techniczne do spłaty kredytu dotychczasowych właścicieli, a pozostałą część na ich osobisty rachunek bankowy.
kredyt hipoteczny na zakup mieszkania od dewelopera
By uzyskać kredyt konsument musi przedstawić w banku dokumenty, na podstawie których bank będzie mógł podjąć decyzję (będzie to m.in. umowa przedwstępna zawarta z deweloperem oraz inne dokumenty dotyczące nieruchomości).
Jeżeli bank zdecyduje się pożyczyć pieniądze, będzie można podpisać umowę kredytową. Bank dokona natomiast zabezpieczenia swojego interesu poprzez dokonanie tzw. przelewu wierzytelności. Jeżeli z jakichś względów klient zrezygnuje z zakupu mieszkania, deweloper przeleje środki z kredytu z powrotem do banku, który go udzielił, a nie na bezpośrednio na rachunek kupującego.
Jeżeli mieszkanie, na kupno którego zaciągamy kredyt ma dopiero zostać wybudowane, bank może zastrzec, że wypłata kredytu będzie następowała w ratach, czyli w tzw. transzach, zaś ich wypłata uzależniona będzie od realizacji kolejnych etapów inwestycji. Z perspektywy kredytobiorcy istotne jest, aby umowa kredytu hipotecznego ściśle określała, jakie warunku muszą zostać spełnione, by mogła zostać wypłacona kolejna transza kredytu.
Każdorazowo wypłata transzy kredytu hipotecznego następuje na podstawie pisemnej dyspozycji złożonej w banku przez klienta. Bank natomiast, przed przelaniem pieniędzy, samodzielnie bada czy postępy inwestycji pozwalają na ich wypłatę.
Środki udostępnione przez bank wpływają bezpośrednio na konto dewelopera. Wyjątkowo jednak środki mogą zostać przekazane na rachunek kredytobiorcy, jeżeli np. mają one pokryć poniesiony przez niego wcześniej zadatek lub mają zostać przeznaczone na wykończenie mieszkania.
Kredyt hipoteczny na kupno nowego mieszkania może także zostać wypłacony jednorazowo, ale jest to mniej bezpieczna forma wypłaty kredytu dla kredytobiorcy. Przede wszystkim deweloperzy rzadko godzą się na płatność po podpisaniu aktu notarialnego. W efekcie bank przelewa deweloperowi całość środków za mieszkanie, którego właściwie jeszcze nie kupiliśmy. Warto mieć także na uwadze, że jeżeli klient wpłaci całą cenę za lokal, to odpowiedzialność za spłatę kredytu spada na klienta, nawet wtedy gdy deweloper nie ukończy budowy.
3. kredyt odnawialny
Umowa kredytu odnawialnego to umowa, na podstawie której kredytobiorca może wielokrotnie korzystać dokonując transakcji w wysokości limitu kredytowego przyznanego przez kredytodawcę. Dodatkowo z często z postanowień takiej umowy wynika, iż kredytodawca wyda na wniosek kredytobiorcy kartę kredytową umożliwiającą dokonywanie transakcji w ramach tegoż limitu kredytowego.
„Technicznie kredyt odnawialny polega na tym, że każdorazowo zaciągnięty kredyt przez kredytobiorcę powinien być spłacony w ustalonym terminie (np. w ciągu 30 dni od dnia zaciągnięcia kredytu). Spłata dotychczasowego zadłużenia powoduje zmniejszenie salda debetowego i umożliwia ponowne zadłużenie się kredytobiorcy do wysokości określonej w umowie.”
Ofiarski Zbigniew, Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz,
Opublikowano: LEX 2014, Nb. 2.5.
Kredyt odnawialny to zatem rodzaj kredytu w rachunku bieżącym. W przypadku tego rodzaju kredytu nie otrzymujemy gotówki „do ręki”, lecz bank umożliwia nam dokonywanie płatności i wypłat z naszego rachunku do wysokości określonego limitu. Po spłacie zadłużenia, ponownie możemy zadłużyć się do kwoty określonej w umowie.
Przykład: na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym pan Jan zgromadził 1000 zł (środki własne). Na zakup nowego telefonu pan Jan chce przeznaczyć 2000 zł. Dzięki temu, że zawarł z bankiem umowę kredytu odnawialnego (dla ułatwienia załóżmy, że jest nieoprocentowany) ma do dyspozycji dodatkowe 2000 zł w ramach limitu określonego w umowie (debet). Pan Jan kupił telefon. Saldo jego konta wynosi teraz: – 1000 zł. Jeżeli na konto pana Jana wpłyną pieniądze z jego wynagrodzenia, debet zostanie spłacony, a pan Jan będzie miał na nowo do dyspozycji pełną kwotę limitu.
4. kredyt wiązany
W obrocie konsumenckim coraz częściej przedsiębiorcy proponują konsumentom sprzedaż towarów połączoną z możliwością kredytowania ich ceny. Konsument, korzystając z takiej możliwości, zawiera umowę o kredyt wiązany. Przez umowę o kredyt wiązany rozumie się umowę o kredyt, z którego jest finansowane wyłącznie nabycie towaru bądź usługi na podstawie innej umowy. Obie umowy są natomiast ze sobą powiązane.
W praktyce najczęściej z tego rodzaju umowami mamy do czynienia w przypadku zakupu np. sprzętów RTV/AGD na raty.
W tym przypadku kredytobiorca nie otrzymuje kwoty kredytu ani w gotówce, ani przelewem. Środki te od razu są przeznaczone na zapłatę ceny za zakupiony produkt.
Co ciekawe kredytodawcą może być bank, który współpracuje ze sprzedawcą, bądź sam sprzedawca. W tym drugim przypadku będziemy mieli do czynienia z tzw. kredytem kupieckim. Sprzedawca bowiem odracza nam termin płatności ceny za towar, a sama płatność może następować także w ratach.
Ile czasu ma bank na przelew kredytu hipotecznego lub gotówkowego
Zapewne niejeden kredytobiorca zastanawiał się kiedy bank przeleje pieniądze z kredytu hipotecznego, a jeżeli kredyt jest wypłacany w częściach – ile czasu ma bank na wypłatę transzy lub kiedy zostaną mu udostępnione środki z kredytu konsumenckiego.
Otóż odpowiedź jest prosta, ale nie zadowoli każdego. Banki wypłacają kwotę kredytu (czy to hipotecznego czy gotówkowego) w terminach wynikających z umowy. Problem ten jest doniosły zwłaszcza w przypadku kredytów hipotecznych. W praktyce bowiem w umowach występują różne techniki określania chwili wypłaty kredytu. Do rzadkości należy jednak bezwarunkowe wskazanie daty uruchomienia kredytu. Najczęściej wszelkie terminy mają charakter orientacyjny (niewiążący), zaś wiążące terminy uzależnione są od spełnienia różnego rodzaju warunków (warunków wypłaty kredytu), które niemal zawsze uzależnione są od działań konsumenta (np. ustanowienia odpowiedniego zabezpieczenia lub przedłożenia dokumentów potwierdzających spełnienie określonych obowiązków kontraktowych).
Nie zadowoli wielu przyszłych kredytobiorców także informacja, że kredytobiorca właściwie nie ma możliwości „zmuszenia” banku do dochowania tych umownych terminów. Kredytobiorca może jednak odstąpić od umowy albo zażądać zwrotu opłat i innych kosztów poniesionych przed zawarciem umowy.
Odstąpienie od umowy
Jeżeli od zawarcia umowy nie minęło jeszcze 14 dni, a środki, które zgodnie z umową powinny już zostać udostępnione – nadal nie są, kredytobiorca może skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy. Zgodnie bowiem z art. 42 ust. 1 ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami konsument ma prawo, bez podania przyczyny, do odstąpienia od umowy o kredyt hipoteczny w terminie 14 dni od dnia zawarcia tej umowy. Takie samo uprawnienie przysługuje kredytobiorcy kredytu konsumenckiego na podstawie art. 53 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Odstąpienie od umowy przywraca pierwotny stan rzeczy – jaki istniał przed zawarciem umowy, to znaczy strony umowy wzajemnie zwracają sobie wykonane już świadczenia lub ich ekwiwalent.
Zażądanie zwrotu opłat i kosztów poniesionych w związku z zawarciem umowy
Zgodnie z art. 28a ustawy o kredycie konsumenckim w przypadku m.in. gdy kwota kredytu nie została wypłacona przez kredytodawcę w terminie wskazanym w umowie konsumentowi przysługuje natychmiastowy zwrot opłat i innych kosztów uiszczonych przez niego przed zawarciem umowy. Analogiczny przepis zawarty jest także w ustawie o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (art. 15).
Problem ze skorzystaniem z tego rodzaju sankcji wystąpi w sytuacji, gdy opóźnienie w wypłacie kredytu będzie wynikiem przyczyn niezależnych od banku, a zawłaszcza – gdy przyczyni się do tego zachowanie kredytobiorcy, który np. nie dostarczył określonego dokumentu wymaganego przed udostępnieniem środków.
Jeżeli więc zastanawiasz się czy bank prawidłowo wypłacił Ci pieniądze, chcesz uzyskać zwrot kosztów na podstawie art. 28a ustawy o kredycie konsumenckim albo masz jakiś inny problem z kredytem – wypełnij formularz! Opisz swój problem, a zespół doświadczonych adwokatów zapewni Ci najlepszą pomoc prawną.
Informujemy, że wypełnienie i przesłanie formularza jest bezpłatne.