Wybierając kredyt często kierujemy się przede wszystkim tym, ażeby jego oprocentowanie było jak najniższe. W rzeczywistości jednak niska stopa oprocentowania kredytu nie gwarantuje wcale, że wybrana oferta będzie dla nas najbardziej korzystna. Musimy bowiem zdać sobie sprawę z tego, że oprocentowanie to nie jedyna opłata, jaką będziemy musieli zapłacić decydując się na kredyt. Informację o tym, jakie realnie koszty będziemy musieli ponieść w związku z kredytem (przynajmniej w założeniu) ma prezentować RRSO, czyli rzeczywista roczna stopa oprocentowania.

Stopa oprocentowania kredytu a rzeczywista roczna stopa oprocentowania – jakie są zatem między nimi różnice i jakie zależności? Tego dowiesz się czytając poniższy artykuł.

Oprocentowanie kredytu

Nieodłącznym elementem niemal każdego kredytu są odsetki. Stanowią one wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy (odsetki kapitałowe), a niekiedy są rekompensatą za opóźnienie w spełnieniu świadczenia (odsetki za opóźnienie). Zawsze jednak ich wysokość ustalana jest jako ułamek (procent) należności głównej za oznaczony czas – bądź to korzystania z udostępnionego kapitału, bądź za czas opóźnienia.

Pobieranie odsetek musi mieć swoje źródło. Zgodnie z art. 359 § 1 KC może nim być: czynność prawna (np. umowa), ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja innego właściwego organu. W przypadku kredytów podstawę do naliczania odsetek w określonej wysokości stanowi zazwyczaj zapis umowy zawartej z kredytodawcą.

Istotne jest także to, że odsetki są świadczeniem ubocznym. Uboczny charakter obowiązku zapłaty odsetek wyraża się w tym, że powstaje on tylko w związku z zasadniczym obowiązkiem spełnienia świadczenia pieniężnego i w wielu przypadkach zdarzenia prawne dotyczące długu głównego wywołują skutek także co do zobowiązania odsetkowego. W uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2005 roku (sygn. akt III CZP 42/04, OSN 2005, Nr 9, poz. 149) przyjęto na przykład, że wraz z przedawnieniem się roszczenia głównego przedawniają się także roszczenia o świadczenia uboczne, choćby termin ich przedawnienia jeszcze nie upłynął. Dotyczy to tylko przypadku przedawnienia roszczenia głównego, nie zaś jego wygaśnięcia (np. przez spełnienie świadczenia), oraz nie następuje w sytuacji, gdy przed przedawnieniem się roszczenia głównego nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia roszczenia o świadczenie uboczne.

Przykład: w przypadku umowy kredytu roszczenie główne dotyczy udostępnionego kapitału, natomiast roszczenie odsetkowe jest roszczeniem ubocznym. Jeżeli upłynął termin przedawnienia roszczenia głównego (tj. termin zwrotu kredytu) przedawnieniu uległo jednocześnie roszczenie o odsetki.

Istnienie roszczenia odsetkowego jest jednak w pewnym stopniu niezależne od istnienia wierzytelności głównej. Zaspokojenie samej wierzytelności głównej nie powoduje wygaśnięcia obowiązku zapłaty odsetek i odwrotnie. Roszczenie odsetkowe może być samodzielnym przedmiotem obrotu (cesji i przejęcia długu), może mieć własny, odmienny od wierzytelności głównej termin wymagalności, wreszcie – może być dochodzone odrębnie od roszczenia głównego.

Odsetki kapitałowe a odsetki karne

Ze względu na pełnioną funkcję, odsetki dzielą się na:

  • odsetki kapitałowe – stanowiące wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, należne za okres przed terminem wymagalności kapitału;

Przykład: odsetki kapitałowe stanowią część miesięcznej raty kredytu (tzw. część odsetkowa).

  • odsetki karne (za opóźnienie) – stanowiące rekompensatę z tytułu opóźnienia się przez kredytobiorcę ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, nawet jeżeli kredytodawca nie poniósł przez to żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, należne za okres rozpoczynający się w terminie wymagalności kapitału;

Przykład: zakład pracy kredytobiorcy ogłosił upadłość, nie wypłacono mu pensji za ostatnie trzy miesiące pracy, przez co nie uiścił raty kredytu w terminie, kredytodawca może naliczyć odsetki karne za okres od dnia terminu płatności raty do dnia, kiedy dokonana zostanie wpłata na poczet zaległej raty.

Zgodnie z treścią art. 481 § 1 KC, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Powstanie prawa do odsetek stanowi zatem naturalną konsekwencję opóźnienia dłużnika w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Sformułowanie użyte w treści art. 481 § 1 KC „chociażby nie poniósł żadnej szkody”, jest interpretowane jako zwolnienie wierzyciela z obowiązku dowodzenia faktu zaistnienia szkody i jej wysokości przy domaganiu się odsetek za opóźnienie dłużnika, a nie jako wykluczenie odszkodowawczego charakteru odsetek za opóźnienie (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 4 grudnia 2014 roku, I ACa 615/14, LEX nr 1668693).

Jednocześnie, dłużnik nie może się zwolnić z obowiązku zapłaty odsetek przez wykazanie, że nie ponosi odpowiedzialności za okoliczności, które spowodowały opóźnienie (np. wyrok Sądu Najwyższego z 23 marca 1977 roku, II CR 63/77, PUG 1977 rok, Nr 8-9). Reżim odpowiedzialności dłużnika jest tu bardzo surowy (odpowiedzialność ma charakter tak zwanej odpowiedzialności absolutnej), ponieważ dłużnik nie może uwolnić się od niej ani przez ekskulpację, ani przez powołanie się na okoliczności egzoneracyjne.

Odsetki umowne a odsetki ustawowe

Pewne kryterium podziału odsetek stanowi także sposób oznaczenia stopy procentowej. Wyróżnić można:

  • odsetki ustawowe – których wysokość regulują stosowne przepisy prawa,
  • odsetki umowne – których wysokość wynika z treści czynności prawnej.

Warto wyjaśnić, że odsetki w wysokości odsetek ustawowych będą się należały jedynie wówczas, gdy wysokość oprocentowania nie zostanie określona w inny sposób, np. w umowie, w decyzji sądu lub innego organu. Z drugiej strony, jeżeli wysokość odsetek zostanie zastrzeżona w umowie (odsetki umowne), wówczas strony tej umowy będą związane postanowieniami co do wysokości oprocentowania (o ile oczywiście nie będzie ono wyższe niż odsetki maksymalne). Innymi słowy, jeżeli strony w treści czynności prawnej nie ustalą wysokości odsetek, będą się należały odsetki ustawowe.

Ważne! Odsetki ustawowe to odsetki, których wysokość jest określona w ustawie. Mamy zatem odsetki ustawowe kapitałowe (art. 359 § 2 KC) oraz odsetki ustawowe za opóźnienie (art. 481 § 2 KC). Analogicznie – jeżeli strony się umówią co do wysokości odsetek – będziemy mieli do czynienia odpowiednio z umownymi odsetkami kapitałowymi i umownymi odsetkami za opóźnienie.

Wysokość ustawowych odsetek kapitałowych reguluje art. 359 § 2 KC, zgodnie z którym jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3.5 punktów procentowych.

Stopa referencyjna (określająca rentowność 7-dniowych bonów pieniężnych) to jedna ze stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Jej wysokość – dnia 18 marca 2020 roku uległa zmianie – i wynosi obecnie 1.00 % w skali roku.

Odsetki ustawowe (kapitałowe) wynoszą zatem 4.5 % w skali roku (1.00 % + 3.5 p.p.). Od 1 stycznia 2016 roku wysokość odsetek ustawowych ogłasza, w drodze obwieszczenia, Minister Sprawiedliwości, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” (art. 359 § 4 KC).

Kodeks cywilny zawiera także odrębną regulację dotycząca ustawowych odsetek za opóźnienie. Zgodnie z art. 481 § 2 KC jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5.5 punktów procentowych. Ustawowe odsetki karne wynoszą zatem 6.5 % w skali roku. Ich wysokość, podobnie jak w przypadku ustawowych odsetek kapitałowych, jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym „Monitor Polski” (art. 481 § 24 KC).

Pamiętaj! Strony same mogą ustalić wysokość oprocentowania kredytu. Jeżeli wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż umowne odsetki za opóźnienie, wierzyciel (w przypadku opóźnienia w spłacie) może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Przykład: w umowie kredytu zastrzeżono odsetki (kapitałowe) w wysokości 9 %, nie została natomiast umownie określona wysokość odsetek za opóźnienie. Kredytodawca w przypadku opóźnienia w spłacie raty może naliczyć kredytobiorcy odsetki za opóźnienie w wysokości umownych odsetek kapitałowych, tj. 9 % w skali roku.

Odsetki maksymalne

Możność wprowadzenia do umowy obowiązku płacenia odsetek stanowi wyraz swobody kontraktowej, wyrażonej w art. 3531 KC. Innymi słowy, strony co do zasady mają dowolność ustalenia obowiązku płacenia odsetek, jak i określenia ich wysokości.

Kluczowe jest tu jednak – zwłaszcza w kontekście dowolności ustalenia wysokości oprocentowania – sformułowanie „co do zasady”. Ustawodawca bowiem – zarówno w odniesieniu do odsetek kapitałowych, jak i odsetek karnych – wprowadził ograniczenie, określając ich maksymalnie dozwoloną wysokość (tj. odsetki maksymalne).

Przepisy art. 359 § 21– 23 KC wprowadzają ustawowy zakaz zastrzegania w czynnościach prawnych odsetek w wysokości przekraczającej wartość odsetek maksymalnych. Do 31 grudnia 2015 roku odsetki maksymalne wynosiły czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (4 * 2.5 % = 10 % w skali roku). Wartość tak określonych odsetek maksymalnych dotyczyła wszelkiego rodzaju odsetek, a zatem zarówno odsetek kapitałowych, jak i za opóźnienie .

Od 1 stycznia 2016 roku wskazany powyżej przepis wyraża jednak wyłącznie zakaz zastrzegania nadmiernych odsetek kapitałowych. Odsetki maksymalne za opóźnienie regulują natomiast przepisy art. 481 KC. Wysokość maksymalnych odsetek poszczególnych rodzajów (kapitałowych i tzw. karnych) jest różna, gdyż różna jest wysokość odsetek ustawowych i odsetek ustawowych za opóźnienie. Jeżeli chodzi o odsetki kapitałowe, ich maksymalna wysokość nie może przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych. Obecnie jest to 9 % w skali roku.

Warto wyjaśnić, iż dla powyższego ograniczenia – odnoszącego się do odsetek kapitałowych – przewidziano nazwę „odsetki maksymalne”. Natomiast „odsetki maksymalne za opóźnienie” wynoszą dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie (13 % w skali roku) i ich regulacja zawarta jest w art. 481 § 21– 23 KC.

Naruszenie zakazu zastrzegania odsetek przekraczających odsetki maksymalne oznacza sprzeczność czynności prawnej (postanowienia o odsetkach) z ustawą. Nie powoduje jednak nieważności czynności prawnej, ale takie ograniczenie jej skutków, że dłużnik zobowiązany jest do zapłaty odsetek maksymalnych. Rygor ten ma zastosowanie zarówno w przypadku odsetek kapitałowych, jak i umownych (por. art. 359 § 22 KC oraz art. 481 § 22 KC).

Przykład: w umowie kredytu zastrzeżono odsetki za opóźnienie w wysokości 20 % w skali roku. W przypadku zwłoki dłużnika kredytobiorca może domagać się odsetek w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, tj. 13 % w skali roku.

Co jeżeli odsetki są zbyt wysokie?

Z problemem dopuszczalności pobierania odsetek, jak i określenia ich wysokości nierozerwalnie wiąże się problem lichwy – zastrzegania rażąco wygórowanych odsetek przysparzających nadmiernych w danych stosunkach i nieusprawiedliwionych zysków dla jednej ze stron.

Po części problem ten został rozwiązany przez wprowadzenie limitacji wysokości odsetek w postaci określenia w Kodeksie cywilnym odsetek maksymalnych oraz odsetek maksymalnych za opóźnienie, których to limitów kredytodawcy zazwyczaj przestrzegają. Jednak należy zdać sobie sprawę, że instytucja odsetek maksymalnych wprowadzona została dopiero wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny i zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 2005 nr 157 poz. 1316). Co zatem w przypadku, gdy zbyt wygórowane odsetki określone zostały w umowie zawartej przed wejściem w życie tej ustawy?

W stanie prawnym obowiązujący wcześniej, przeciwdziałaniu zastrzegania zbyt wysokich odsetek służył na gruncie przepisów prawa cywilnego art. 58 § 2 KC, który pozwala uznać zbyt wygórowane odsetki jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, czego konsekwencją jest częściowa nieważność umowy.

„Pozostawienie stronom swobody określenia wysokości odsetek, gdy ich źródłem jest ustawa, jak i wówczas gdy dopuszczalność ich wynika z umowy, nie uchyla kontroli tych stosunków prawnych formowanych w warunkach wolności gospodarczej pod kątem ogólnych klauzul zabezpieczających obrót gospodarczy przed zjawiskami patologicznymi, które mimo pozornej zgodności z innymi przepisami nie mogą doznawać ochrony ze strony państwa. Odwołanie się do zasad współżycia społecznego zarówno w art. 353KC, jak i w art. 58 KC ma charakter uniwersalny. Ograniczenia wynikające z tych przepisów odnoszą się bowiem oprócz obrotu powszechnego także do obrotu profesjonalnego. Żaden z tych przepisów nie czyni przecież różnic podmiotowych. Różnica w odniesieniu do podmiotów prowadzących zawodowo działalność gospodarczą sprowadza się do tego, że w odniesieniu do profesjonalnego obrotu należy stosować surowsze kryteria ocen z punktu widzenia uczciwości, rzetelności czy obowiązku zachowania lojalności. Przy czym ocena ta została pozostawiona sądom dokonującym jej na podstawie znajomości zjawisk ekonomicznych i społecznych z uwzględnieniem doświadczenia życiowego.”

Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 31 stycznia 2019 r.,
sygn. V CSK 626/17, Legalis nr 1872702.

Dlatego, w przypadku nawet „starych kredytów” można żądać uznania za nieważne z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego odsetek zastrzeżonych w wygórowanej wysokości.

Czy od każdego kredytu trzeba płacić odsetki?

Treść umowy kredytu określona została w art. 69 Prawa bankowego. Co do zasady kredyt jest czynnością prawną o charakterze odpłatnym (w odróżnieniu od pożyczki uregulowanej w Kodeksie cywilnym, która wcale odpłatna być nie musi – więcej na ten temat przeczytasz tutaj).

W doktrynie nie ma zgodności, co do tego czy banki mogą udzielać nieoprocentowanych kredytów. Wydaje się jednak, że możliwości takiej nie należy definitywnie wykluczyć. Odpłatny charakter kredytu zostanie bowiem zachowany także w sytuacji, w której bank pobierze od kredytobiorcy jedynie prowizję. W ramach obowiązującej zasady swobody umów bank mógłby przykładowo w ramach promocji nie pobierać odsetek od kredytu i ustalić, że odsetki wynoszą 0%, a w zamian zastrzec wyższą prowizję (takie rozwiązanie zresztą pojawiło się niegdyś w reklamie jednego z banków). Dyskusyjny jest zatem pogląd, iż w wypadku zawarcia umowy o treści określonej w art. 69 Prawa bankowego, ale bez zastrzeżenia odsetek, należałoby traktować tę umowę jako pożyczkę nieoprocentowaną .

Oprocentowanie stałe i zmienne

Warto wspomnieć także, że oprocentowanie kredytu (odsetki kapitałowe) może być:

  • stałe – odsetki są wyrażone wówczas za pomocą określonej liczby, a ich wysokość nie ulega zmianie w trakcie trwania umowy (np. klauzula o treści: „Kredyt jest oprocentowany w wysokości 7% w stosunku rocznym”),
  • zmienne – stopa oprocentowania nie jest stała (może ulec zmianie w trakcie trwania umowy), wysokość zmiennego oprocentowania określona jest zazwyczaj opisowo i uzależniona jest od jakiegoś obiektywnego czynnika, np. kredyt może być oprocentowany według zmiennej stopy procentowej wynoszącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym. Możliwość zastrzeżenia zmiennego oprocentowania wynika bezpośrednio z przepisów ustawy o kredycie konsumenckim (por. art. 36 ustawy o kredycie konsumenckim). Pamiętać jednak należy, że:

„gdy odsetki mają stopę zmienną, to zmiana stopy musi być uzależniona od czynników obiektywnych, co eliminuje jakąkolwiek swobodę interpretacyjną oraz umożliwia wyliczenie (ustalenie) stopy odsetek w drodze prostych działań arytmetycznych”.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2014 r.,
sygn. III CZP 53/14, LEX nr 1504875.

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO)

Zgodnie z art. 5 pkt 12 ustawy o kredycie konsumenckim rzeczywista roczna stopa oprocentowania to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym.

Całkowity koszt kredytu to z kolei (zgodnie z definicją zawartą w art. 5 pkt. 6 ustawy o kredycie konsumenckim) wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności:

  • odsetki kapitałowe, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy,
  • koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach.

Ważne! RRSO nie zwiera informacji o tych kosztach kredytu, które mogą, ale nie muszą się pojawić, np. odsetki karne, opłaty za czynności windykacyjne. RRSO jest bowiem określane z góry, natomiast nie sposób przewidzieć na etapie zawierania umowy, czy kredytobiorca będzie się dopuszczał opóźnień w spłacie kredytu, generujących dodatkowe koszty.

Ostatecznie, całkowita kwota kredytu (zgodnie z definicją wyrażoną w art. 5 pkt. 7 ustawy o kredycie konsumenckim) oznacza maksymalną kwotę wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt.

Więcej na temat parametrów kredytu, przeczytasz tutaj.

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest jednym z parametrów kredytu, do których odnosi się szczególny obowiązek informacyjny kredytodawcy – informacja o RRSO musi znaleźć się w reklamie kredytu konsumenckiego, w udostępnionym kredytobiorcy przed zawarciem umowy formularzu informacyjnym oraz w samej umowie.

Poinformowanie konsumenta o całkowitym koszcie kredytu w postaci RRSO obliczanej za pomocą swoistej formuły matematycznej jest (…), niezmiernie istotne. Po pierwsze bowiem informacja ta przyczynia się do przejrzystości rynku, ponieważ umożliwia ona konsumentowi porównanie ofert kredytowych. Po drugie, umożliwia ona konsumentowi dokonanie oceny zakresu podejmowanego zobowiązania.”

wyrok TSUE z dnia 21 kwietnia 2016 r., C-377/14,
Radlinger, www.curia.europa.eu, pkt 90.

RRSO a odsetki

Pojęcie tzw. rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania zostało wprowadzone do systemu prawnego w celu ułatwienia konsumentom porównywania różnych kredytów. RRSO to efektywna stopa oprocentowania kredytu, uwzględniająca wszystkie jego koszty, tak jakby były one oprocentowaniem w stosunku rocznym. Najprościej rzecz ujmując, wszystkie koszty kredytu stają się niejako oprocentowaniem. Gdyby zatem jedynym kosztem kredytu były odsetki, to RRSO równa by była efektywnemu oprocentowaniu. Natomiast, gdy obok odsetek pojawiają się inne koszty, to RRSO ulega podwyższeniu stosownie do wysokości tych kosztów. Nie trudno wobec tego zauważyć, że RRSO jest pojęciem szerszym niż oprocentowanie nominalne.

Niższe oprocentowanie kredytu nie zawsze zatem gwarantuje, że dana oferta jest najtańsza, ponieważ oprocentowanie może nie być jedynym kosztem kredytu. Należy jednak zauważyć, że RRSO – zwłaszcza w przypadku kredytów zawieranych na czas krótszy niż rok – może stanowić mało relatywne kryterium wyboru oferty.

Przykład: RRSO kredytów krótkoterminowych (zwłaszcza udzielanych przez niebankowe instytucje pożyczkowe) może wynosić nawet kilkaset procent.

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wyliczana jest według skomplikowanego wzoru matematycznego podanego w załączniku nr 4. do ustawy o kredycie konsumenckim, dlatego przeciętny konsument może nie być w stanie samodzielnie zweryfikować poprawności obliczania RRSO przez kredytodawcę.

page1image1832512

Co prawda, w Internecie są dostępne liczne kalkulatory RRSO. Jednak ich użycie nie zawsze prowadzi do uzyskania prawidłowego wyniku. UOKiK zaleca więc ostrożność w korzystaniu z tego rodzaju kalkulatorów.

Czynniki wpływające na RRSO

Przy ustalaniu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania uwzględnia się:

  • całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, z wyłączeniem opłat z tytułu niewykonania swoich zobowiązań wynikających z umowy o kredyt oraz opłat innych niż cena nabycia towaru lub usługi, które konsument jest zobowiązany ponieść bez względu na sposób finansowania tego nabycia, oraz
  • koszty prowadzenia rachunku, z którego realizowane są spłaty, koszty przelewów i wpłat na ten rachunek, oraz inne koszty związane z tymi transakcjami, chyba że otwarcie rachunku nie jest obowiązkowe, a koszty rachunku zostały w sposób jasny, zrozumiały i widoczny podane w umowie o kredyt lub w innej umowie zawartej z konsumentem.

Jeżeli z postanowień umowy o kredyt wynika możliwość zmiany stopy oprocentowania kredytu i opłat uwzględnianych przy ustalaniu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, których nie można określić w chwili jej ustalenia – rzeczywistą roczną stopę oprocentowania ustala się w oparciu o założenie, że stopa oprocentowania kredytu i opłaty te pozostaną niezmienione przez cały czas obowiązywania umowy o kredyt.

Przykład: w umowie kredytu o zmiennym oprocentowaniu wskazuje się jedynie szacunkowy koszt odsetek według stopy oprocentowania aktualnej na dzień zawarcia umowy.

Jeżeli kredytodawca nie poinformował albo błędnie poinformował Cię o wysokości rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania lub masz inny problem z kredytem – wypełnij formularz. Odezwiemy się w ciągu kilku minut i pomożemy Ci go rozwiązać!

Informujemy, że wypełnienie i przesłanie formularza jest bezpłatne.

Prawnik. Doświadczenie zawodowe w ramach kancelariach adwokackich zdobywa nieprzerwanie od trzeciego roku studiów. Zajmowała się głównie sprawami cywilnymi (na wszystkich etapach zaawansowania), zwłaszcza dotyczącymi umów kredytów i pożyczek.